|
|
|
|
|
 |
|
|
|
 Ülkelerin zenginleşme sırrı ne?
Michael Spence 1943 doğumlu, ABD doğumlu, Kanada eğitimli, 2001 yılında Nobel almış, Stanford Üniversitesi’nde ekonomi profesörü olan, dünyaca tanınmış bir iktisatçıdır. Spence 21 kişilik bir ekiple iki yıl çalışmış, 4 milyon dolar harcanmış ve sonunda bir araştırma raporu hazırlanmış. Rapor neden bazı ülkeler ekonomi politikasında başarılı oluyor ve zenginleşiyor ve neden bazıları geride kalıyor sorusuna cevap aramış!
Bu soruya cevap verebilmek için 1950 yılından bu yana en az 25 yıl ortalama yüzde 7 düzeyinde büyümüş olan 13 başarılı ekonomi bulunmuş, incelenmiş ve onların deneyiminden ne sonuç çıkarılabileceği tespit edilmeye çalışılmış.
Sonuçta gariban ve başarısız ekonomilere kendilerini global ekonomiye ve piyasaya entegre etmeye çalışmaları, ihracat faaliyeti ile istihdam yaratmaları ve teknoloji ve yabancı sermaye yatırımı ithal etmeleri tavsiye ediliyor. Ancak hükümetlerin de, en az piyasa kadar önemli olduğu, çünkü altyapı yatırımlarının çok önemli olduğu ve bazı özel durumlarda devletin sübvansiyon bile verebileceği ortaya konmuş. Ayrıca demokrasinin büyüme için zorunlu olmadığı otokratik ekonomilerde ülke içinde gidişat konusunda tartışmaya izin verilmesi bile yeterli olabilir diye düşünülüyor. Hatta serbest ticaretin zorunlu bir ön şart olduğu bile sorgulanıyor. Çünkü bazı hızlı büyümüş ekonomiler, ihracata yüklenirken ithalatı da sınırlamışlar.
13 başarılı ekonomi seçilen Botswana, Brezilya, Çin, Hong Kong, Endonezya, Japonya, Güney Kore, Malezya, Malta, Oman, Singapur, Tayvan ve Tayland beş adet ortak politikayı kullanmışlar.
Birincisi “dünya ekonomisini” yolmuş, sömürmüşler, ikincisi, stabiliteye önem vermişler, hükümetleri kredibilite sahibi olmuş, yüksek tasarruf oranları ve yatırım oranlarını sürdürmüşler, iç piyasaları da esnek olmuş.
Ancak bazı eleştiriler de var. Dünya Bankası’nın kalkınma uzmanlarından William Easterly piyasada oluşturulan müşevvikler ve girişimciliğe prim verilmesini eleştirmiş. Siyasi ve ekonomik özgürlüğün öneminin de vurgulanmadığından şikayet etmiş.
Harvard Üniversitesi’nden, eski ABD Hazine Bakanı ünlü iktisatçı Larry Summers ise devletin rolünün vurgulanmasını beğenmiş, ama endüstriyel politikaların nasıl rüşvet ve yolsuzluk yarattığının vurgulanmamasından şikayet etmiş.
Komisyon raporu dünyada büyük tartışma yaratacağa benziyor. Aşağıda 13 seçilmiş başarılı ülkenin isim ve performanslarını Wall Street Journal’in haberinden aktarıyoruz. Tablo 2000 yılı dolar değerini kullanarak enflasyona karşı ayarlama yapıyor.
Bu araştırmayı neden bu sütuna taşıdık?
Araştırma raporundaki beş önemli politika faktöründen nerede ise hiçbiri ülkemizde birkaç yıldan fazla, yani sürekli mevcut olamadı. Bunu bugünkü ortam ve durumumuzdan da görebiliriz! Bu nedenle de bu listede yokuz!
Elementary my dear Watson! |
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
